Η Χαλκιδική γεωγραφικά ανήκει στη Μακεδονία αποτελώντας την κατάληξη της στο Αιγαίο πέλαγος. Η θάλασσα εισχωρεί στη Χαλκιδική και σχηματίζει τα τρία της πόδια: τη χερσόνησο του Άθω, τη χερσόνησο της Σιθωνίας και τη χερσόνησο της Κασσάνδρας. 

Αμείωτο παραμένει το ενδιαφέρον της περιοχής από την Αρχαιότητα έως και σήμερα. Σύμφωνα με τη μυθολογία στη Κασσάνδρα είναι θαμμένος ο γίγαντας Εγκέλαδος (σεισμός), ο γιος του Ποσειδώνα Σίθωνας ήταν η έμπνευση για την σημερινή ονομασία της Σιθωνίας και ο γίγαντας Άθως λέγεται πως έριξε ένα βράχο εναντίων των Ολύμπιων θεών από όπου σχηματίστηκε και ονοματίστηκε η χερσόνησος που φιλοξενεί το Άγιο όρος.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι το σπήλαιο των Πετραλώνων το οποίο εκτός από τη μαγεία που προσφέρει στον επισκέπτη, επιβεβαιώνει και την ύπαρξη ανθρώπινης ζωής πριν από περίπου 700.000 χρόνια. Επίσης ένα κρανίο που βρέθηκε στο σημείο υπολογίζεται να έχει ηλικία περίπου 200.000 χρόνων. Θράκες και Πελασγοί ήταν οι πρώτοι που κατοίκησαν στη περιοχή, ενώ τον 8^ο αιώνα π.Χ μετοίκησαν Έλληνες από την Ερέτρια και τη Χαλκίδα από όπου προσδίδεται και η ονομασία ‘’Χαλκιδική’’. Μερικές από τις σπουδαιότερες αρχαίες πόλεις είναι η Όλυνθος (πρωτεύουσα της αρχαίας Χαλκιδικής), τα αρχαία Στάγειρα (γενέτειρα του μεγάλου Έλληνα φιλόσοφου Αριστοτέλη), η Μένδη, η Τορώνη, η Άφυτος και η Σκιώνη.