Το Άγιον Όρος βρίσκεται στη χερσόνησο του Άθω με ύψος 2033 μέτρα. Από το 1926 μ.Χ. αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού κράτους και είναι η πνευματική πρωτεύουσα της ορθοδοξίας. Συχνά αποκαλείται με τον όρο ΄΄ ΑΒΑΤΟΝ ΄΄ και σύμφωνα με τη νομοθεσία απαγορεύεται ρητά η είσοδος στις γυναίκες.
Σήμερα στη μοναστική πολιτεία βρίσκονται:
Σύμφωνα με την ιστορία, η Παναγία ταξίδευε με τον Άγιο Ιωάννη τον Ευαγγελιστή προς την Κύπρο. Τη στιγμή που βρισκόταν στη χερσόνησο του Άθω το πλοίο ξεκίνησε να παίρνει νερά με αποτέλεσμα να αγκυροβολήσει μπροστά από το σημερινό μοναστήρι που λέγεται Ιβήρων. Η Παναγία αμέσως αναγνώρισε την ομορφιά και την ενέργεια της περιοχής και ζήτησε από τον Χριστό εδώ, να γίνει ο κήπος της. Ξαφνικά ακούστηκε μια φωνή λέγοντας: ‘’ Ας είναι αυτός ο τόπος η κληρονομιά και ο κήπος σου ένας παράδεισος για εκείνους που επιθυμούν τη σωτηρία της ψυχής’’. Από εκείνη τη στιγμή και μετά το βουνό πήρε το όνομα ΄΄Περιβόλι της Παναγίας΄΄, αφιερώθηκε στη μητέρα του Χριστού και απαγορεύτηκε η είσοδος σε όλες τις γυναίκες.
Το 50 μ.Χ. η Χαλκιδική ασπάζεται τον Χριστιανισμό με τον ερχομό του Αποστόλου Παύλου και πρώτος μοναχός γίνεται ο Άγιος Πέτρος ο Αθωνίτης. Λέγεται πως τα 53 χρόνια που ασκήτευε δεν συνάντησε κανέναν άνθρωπο και μετά το θάνατο του, το μυροβολίζον σκήνωμά του προσέλκυσετους επόμενους ασκητές.
Το 860 μ.Χ. ιδρύονται στον Άθω οι πρώτες μονές. Η μία κοντά στην Ιερισσό και η άλλη κοντά στον αρσανά του Μ. Χιλιανδαρίου από τον Ιωάννη Κολοβό και Όσιο Βασίλειο αντίστοιχα. Το 885 μ.Χ. με ένα αυτοκρατορικό χρυσόβουλο και τη χρυσή σφραγίδα του ο Βασίλειος Ά ο Μακεδών, ανακηρύσσει το Όρος ως μέρος αποκλειστικά αντρών μοναχών.Στη πολιτεία των μοναχών πλέον, το 934 μ.Χ. ως κέντρο διοικητικών αρμοδιοτήτων ορίζεται το σημείο που σήμερα ονομάζεται Καρυές.Το 942 μ.Χ. γίνεται η οριοθέτηση μεταξύ των μοναχών και των Ιερισσιωτών, με φυσικό σύνορο τον Ζυγό, όπως ορίζεται μέχρι και σήμερα.
Το μεγαλύτερο, το σημαντικότερο και πρώτο μοναστήρι που χτίστηκε ήταν η Μονή της Μεγίστης Λαύρας το 963 μ.Χ. με την υποστήριξη του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά. Στη συνέχεια καθώς ακολούθησε μια εποχή οικονομικής και θρησκευτικής ανάπτυξης με τη Χαλκιδική να ανήκει στο Βυζάντιο χτίστηκαν και τα υπόλοιπα 19 μοναστήρια.
Το 1748 μ.Χ. ιδρύθηκε η Αθωνιάδα Ακαδημία και μέχρι σήμερα αποτελεί ένα θεολογικό και φιλοσοφικό σχολείο. Το 1988 μ.Χ. το Άγιο Όρος ανακηρύσσεται ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς τηςUnesco λόγω της ιδιαίτερης αξίας του σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Unesco το Άγιο Όρος αποτελεί ένα τεράστιο πλούτο ιστορικής, θρησκευτικής, πολιτιστικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς. Το ημερολόγιο που ακολουθούν οι μοναχοί είναι το Ιουλιανό, που διαφέρει κατά επιπλέον 13 ημέρες από το γρηγοριανό ημερολόγιο, καθώς και τη Βυζαντινή ώρα.
Κτίστηκε το 963 μ.Χ. αποτελεί το πρώτο, μεγαλύτερο αλλά και σημαντικότερο μοναστήρι του Αγίου Όρους. Ιδρύθηκε από τον Αθανάσιο Αθωνίτη με την υποστήριξη του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά. Εδώ ανακαλύφθηκε ο νέος αρχιτεκτονικός ρυθμός ναού και ονομάστηκε ‘’αγιορείτικος’’. Στην Ιερά Μονή φυλάσσονται 2050 χειρόγραφα, περισσότερα από 30000 έντυπα βιβλία, ζουν περίπου 80 μοναχοί και γιορτάζει στις 18 Ιουλίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο).
Κτίστηκε το 972 μ.Χ. πάνω στα ερείπια παλαιότερης μονής από μαθητές του Αθανάσιου του Αθωνίτη. Πήρε την ονομασία της από τον Αρκάδιο υιό του αυτοκράτορα Θεοδοσίου ο οποίος όταν βυθίστηκε το πλοίο του σώθηκε με θαύμα της Παναγίας και βρέθηκε κάτω από μια βάτο (βάτος + παιδί = Βατοπαίδι). Σήμερα στη Ιερά Μονή φυλάσσονται 2000 χειρόγραφα και περισσότερα από 40000 έντυπα βιβλία, ζουν περίπου 135 μοναχοί και γιορτάζει 7 Απριλίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο).
Κτίστηκε το 972 μ.Χ. πάνω στα ερείπια παλαιότερης μονής από μαθητές του Αθανάσιου του Αθωνίτη. Πήρε την ονομασία της από τον Αρκάδιο υιό του αυτοκράτορα Θεοδοσίου ο οποίος όταν βυθίστηκε το πλοίο του σώθηκε με θαύμα της Παναγίας και βρέθηκε κάτω από μια βάτο (βάτος + παιδί = Βατοπαίδι). Σήμερα στη Ιερά Μονή φυλάσσονται 2000 χειρόγραφα και περισσότερα από 40000 έντυπα βιβλία, ζουν περίπου 135 μοναχοί και γιορτάζει 7 Απριλίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο).
Κτίστηκε το 1197 μ.Χ. από τον Άγιο Σάββα, διάδοχο του Σέρβικου θρόνου και Αρχιεπίσκοπο της Σερβίας. Ο πατέρας του Άγιου Σάββα όταν παραιτήθηκε από το θρόνο, ήρθε στο Άγιο Όρος και έγινε μοναχός. Σήμερα η Ιερά Μονή αποτελεί τη πρωτεύουσα της Σέρβικης ορθοδοξίας, φιλοξενεί περισσότερα από20.000 βιβλία, ζουν περίπου 75 μοναχοί και γιορτάζει 4 Δεκεμβρίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή τα Εισόδια της Θεοτόκου).
Κτίστηκε το 1375 μ.Χ. από τον Όσιο Διονύσιο με την υποστήριξη του αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Αλέξιο Γ΄ Κομνηνό. Σήμερα στην Ιερά Μονή φυλάσσονται το δεξί χέρι του Τιμίου Προδρόμου, περισσότερα από 1100 χειρόγραφα, ζουν περίπου 60 μοναχοί και γιορτάζει στις 7 Ιουλίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου).
Κτίστηκε το 1000 με 1100 μ.Χ. και διαθέτει ένα ξυλόγλυπτο τέμπλο που συγκαταλέγεται στα καλύτερα του Αγίου Όρους. Σήμερα στην Ιερά Μονή ζουν περίπου 95 μοναχοί και γιορτάζει 19 Αυγούστου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος).
Κτίστηκε το 1000 με 1100 μ.Χ. και είναι η δεύτερη αρχαιότερη Μονή μετά την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας. Σήμερα στην μονή ζουν περίπου 25 μοναχοί και γιορτάζει 22 Μαρτίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή Αγίων Σαράντα Μαρτύρων).
Κτίστηκε περίπου το 1000 μ.Χ. από τα αδέρφια Ααρών, Μωυσή και Ιωάννη με καταγωγή από την Αρχίδα και την υποστήριξη του Βασιλέα Λέοντα ΣΤ΄ Σοφού. Τα τρία αδέρφια μία μέρα καθώς ανοικοδομούσαν το μοναστήρι, άφησαν μία σανίδα στο καθολικό και μόλις επέστρεψαν στην εργασία από τη προσευχή τους έγιναν μάρτυρες σε ένα θαύμα. Πάνω στη σανίδα απεικονίστηκε η φιγούρα του Αγίου Γεωργίου και έτσι η Ιερά Μονή γιορτάζει 6 Μαΐου προς τιμή του (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή Αγίου Γεωργίου του ζωγράφου). Σήμερα στην Μονή φυλάσσονται σλαβικά και ελληνικά χειρόγραφα και κατοικούν περίπου 55 μοναχοί.
Κτίστηκε περίπου το 1050 με 1100 μ.Χ. από τον μαθητή του Αθανασίου Αθωνίτη ‘’Ευθύμιο Δοχειάρη΄΄. Σήμερα στην Ιερά Μονή φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας ΄΄Γοργουπήκοος’’, ζουν περίπου 50 μοναχοί και γιορτάζει 21 Νοεμβρίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή Αρχάγγελου Μιχαήλ και Γαβριήλ).
Κτίστηκε το 1000 με 1100 μ.Χ. από το μοναχό Καρακάλλα. Σήμερα στην Ιερά Μονή φυλάσσονται 42 περγαμηνοί, ζουν περίπου 55 μοναχοί και γιορτάζει 12 Ιουλίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου).
Κτίστηκε το 992 μ.Χ. από τον Όσιο Φιλόθεο. Σήμερα στην Ιερά Μονή φυλάσσονται η εικόνα της Παναγίας ‘’Γλυκοφιλούσας΄΄ και δύο ειλητάρια που περιέχουν τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Κατοικούν περίπου 80 μοναχοί και γιορτάζει 7 Απριλίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου).
Κτίστηκε το 1200 με 1300 μ.Χ. από τον Άγιο Σίμωνα και αποτελεί ένα θαύμα της αρχιτεκτονικής καθώς είναι κτισμένη στο γκρεμό πάνω σε ένα τεράστιο βράχο. Σήμερα στην Ιερά Μονή φυλάσσονται το θαυματουργό χέρι της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής, σχεδόν 32000 έντυπα βιβλία, ζουν περίπου 90 μοναχοί και γιορτάζει 7 Ιανουαρίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή Γεννήσεως του Χριστού).
Κτίστηκε το 1000 με 1100 μ.Χ. από τον Όσιο Παύλο τον Ξηροποταμίτη. Σήμερα στην Ιερά Μονή φυλάσσονται τα δώρα που προσφέρθηκαν στο Χριστό από τους τρεις Μάγους, περίπου 500 χειρόγραφα και σχεδόν 18000 έντυπα βιβλία. Κατοικούν περίπου 50 μοναχοί και γιορτάζει 15 Φεβρουαρίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή της Υπαπαντής του Κυρίου).
Κτίστηκε το 1000 με 1100 μ.Χ. χωρίς να υπάρχουν ακριβή στοιχεία. Δύο είναι οι επικρατέστερες ιστορίες η μία πως κτίστηκε από τους Σταύρο και Νικήτα και η άλλη από το Νικηφόρο Σταυρονικήτα αξιωματικό του αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή. Σήμερα στην Ιερά Μονή φυλάσσεται η ψηφιδωτή εικόνα του Αγίου Νικολάου η οποία λέγεται πως όταν βρέθηκε στη θάλασσα είχε ένα στρείδι πάνω στο μέτωπο του Αγίου. Όταν ξεκόλλησαν το στρείδι τότε στο σημείο που απεικονιζόταν το μέτωπο του έτρεξε αίμα. Η Μονή κατοικείται από 45 μοναχούς περίπου και γιορτάζει 19 Δεκεμβρίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή του Αγίου Νικολάου).
Κτίστηκε το 1070 μ.Χ. και δυστυχώς υπέστη αρκετές καταστροφές στη διάρκεια των χρόνων. Το εντυπωσιακό καθολικό της Μονής στολίζεται από τις ψηφιδωτές εικόνες του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Δημητρίου. Σήμερα στην Ιερά Μονή φυλάσσονται 300 χειρόγραφα και περίπου 4000 τυπωμένα βιβλία και κομμάτια από το τίμιο ξύλο. Το μοναστήρι κατοικείται από 45 μοναχούς περίπου και γιορτάζει 6 Μαΐου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή του Αγίου Γεωργίου).
Κτίστηκε γύρω στο 1000 μ.Χ. και στη βιβλιοθήκη της φυλάσσονται 372 χειρόγραφα και περίπου 8000 βιβλία. Επίσης διαθέτει διάφορα σκηνώματα Αγίων καθώς και το σταυρό της αυτοκράτειρας Πουλχερίας. Στη Μονή σήμερα κατοικούν 125 μοναχοί περίπου και γιορτάζει την Ανάληψη του Κυρίου.
Τα θεμέλια της Μονής μπήκαν από το Μέγα Κωνσταντίνο το 300 με 330 μ.Χ. αλλά ολοκληρωτικά κτίστηκε το 1086 μ.Χ. Στο μοναστήρι φυλάσσονται οι εικόνες της Παναγίας ‘’Οδηγήτριας’’ και ‘’Αντιφωνήτριας’’, η εικόνα του Αγίου Στέφανου και περίπου 110 χειρόγραφα. Σήμερα κατοικείτε από 45 μοναχούς περίπου και γιορτάζει Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης στις 3 Ιουνίου σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο.
Κτίστηκε το 1000 με 1100 μ.Χ. βρίσκεται ακριβώς πάνω στο κύμα και λέγεται και ‘’Ρωσικό μοναστήρι΄΄. Το καμπαναριό φιλοξενεί τη μεγαλύτερη καμπάνα του Αγίου Όρους με 13 τόνους βάρος και 2.7 μέτρα διάμετρο. Η βιβλιοθήκη σήμερα είναι ιδιαίτερα πλούσια και διαθέτει Ελληνικά και Σλαβικά χειρόγραφα. Επίσης στη Μονή ζουν 15 μοναχοί περίπου και γιορτάζει 9 Αυγούστου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή του Αγίου Παντελεήμονος).
Κτίστηκε το 1363 μ.Χ. από τον μέγα στρατοπεδάρχη Αλέξιο και τον αδερφό του Ιωάννη με την υποστήριξη του αυτοκράτορα Ιωάννη Παλαιολόγου. Σήμερα στην Ιερά Μονή που βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα και πάνω σε ένα εντυπωσιακό γκρεμό ζουν περίπου 85 μοναχοί και γιορτάζει 19 Αυγούστου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος).
Κτίστηκε το 1300 με 1400 μ.Χ. από τον μοναχό Γρηγόριο Σιναΐτη. Σήμερα στη βιβλιοθήκη της Μονής φυλάσσονται 300 χειρόγραφα περίπου, 4000 βιβλία, ζουν περίπου 90 μοναχοί και γιορτάζει 19 Δεκεμβρίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο – εορτή του Αγίου Νικολάου).
Αν είστε άντρες και θέλετε να οργανώσετε το ταξίδι σας στο Άγιο Όρος, θα πρέπει να απευθυνθείτε στην Ουρανούπολη στο γραφείο κίνησης προσκυνητών , ώστε να βγάλετε το απαραίτητο διαμονητήριο. Εκεί θα σας ενημερώσουν για οποιαδήποτε άλλη πληροφορία χρειαστείτε. Για τις γυναίκες όπου το Όρος είναι ‘’Άβατον’’ και δεν μπορούν να εισέλθουν, υπάρχει η δυνατότητα να θαυμάσουν σε απόσταση αναπνοής τον ιερό αυτό τόπο μέσω ημερήσιων κρουαζιέρων.
Οι Ιερές Σκήτες είναι 12 και ανήκουν σε κάποιες από τις 20 Ιερές Μονές. Πιο αναλυτικά:
Σκήτες | Ιερά Μονή |
Τιμίου Προδρόμου, Αγίας Άννης, Αγίου Δημητρίου | Μεγίστης Λαύρας |
Θεοτόκου, Αγίου Δημητρίου (Λάκκου) | Αγίου Παύλου |
Αγίου Ανδρέου, Αγίου Δημητρίου | Βατοπεδίου |
Κοιμήσεως της Θεοτόκου | Αγίου Παντελεήμονος |
Προφήτου Ηλία | Παντοκράτορος |
Τιμίου Προδρόμου | Ιβήρων |
Αγίου Παντελεήμωνος | Κουτλουμουσίου |
Ευαγγελισμού της Θεοτόκου | Ξενοφώντος |
Αν είστε άντρες και θέλετε να οργανώσετε το ταξίδι σας στο Άγιο Όρος, θα πρέπει να απευθυνθείτε στην Ουρανούπολη στο γραφείο κίνησης προσκυνητών , ώστε να βγάλετε το απαραίτητο διαμονητήριο. Εκεί θα σας ενημερώσουν για οποιαδήποτε άλλη πληροφορία χρειαστείτε. Για τις γυναίκες όπου το Όρος είναι ‘’Άβατον’’ και δεν μπορούν να εισέλθουν, υπάρχει η δυνατότητα να θαυμάσουν σε απόσταση αναπνοής τον ιερό αυτό τόπο μέσω ημερήσιων κρουαζιέρων.